Identity Fraud và thực trạng gian lận tại Việt Nam hiện nay

Nội dung

Trong bối cảnh ngày nay, với sự tiện lợi và phổ biến của công nghệ, identity fraud trở thành một thách thức đáng kể đối với sự an toàn cá nhân và tài chính. Tuy nhiên, thông qua việc hiểu rõ về các hình thức gian lận, cùng với việc áp dụng các biện pháp bảo mật phù hợp, chúng ta có thể đối mặt với những rủi ro này một cách hiệu quả.

I. Identity Fraud là gì?

Thông tin nhanh chóng về Identity fraud

Identity fraud hay ID theft, Identity theft (ăn cắp danh tính) là hành động đánh cắp thông tin cá nhân của người khác và sử dụng trái phép dữ liệu cá nhân đó nhằm trục lợi hoặc thực hiện các hành động trái pháp luật.

Identity fraud có thể được thực hiện theo nhiều cách khác nhau, một số sử dụng các phương pháp công nghệ cao liên quan đến việc truy cập vào hệ thống cơ sở dữ liệu thông tin của một tổ chức, doanh nghiệp nào đó, số khác thì góp nhặt các thông tin do chính người dùng rò rỉ trên các trang mạng xã hội, từ việc tiết lộ thông tin cá nhân để hưởng những ưu đãi khuyến mãi…

II. Các hình thức Identity Fraud

Hiểu về những hình thức identity fraud sẽ giúp ích rất nhiều trong việc ngăn chặn tội phạm mạng - đặc biệt khi những kẻ này có những hành động gian lận ngày càng tinh vi hơn và đầy mới mẻ.

Các hình thức Identity fraud phổ biến nhất hiện nay

Đây là những hình thức identity fraud - trộm cắp danh tính phổ biến nhất:

1. Identity fraud trong lĩnh vực tài chính

Đây là một trong những hình thức đánh cắp danh tính identity fraud phổ biến nhất, trong đó, kẻ lừa đảo có thể sử dụng thông tin thẻ tín dụng của nạn nhân để trục lợi tài chính. Chúng cũng có thể đánh cắp tiền từ tài khoản ngân hàng của nạn nhân. Hoặc mở tài khoản ngân hàng mới từ những thông tin cá nhân của bạn. Chẳng hạn như chúng sử dụng thông tin của nạn nhân để mở hạn mức tín dụng mới, sau đó, chúng chi tiêu vượt hạn mức tín dụng đó mà người chịu thiệt hại lại chính là bạn.

Ngoài ra, những kẻ identity fraud cũng có thể sử dụng dữ liệu ngày sinh, địa chỉ, số BHYT của bạn trộn lẫn với một số thông tin khác, tạo nên một hồ sơ giả, sau đó sử dụng để đăng ký các khoản vay.

Bạn nên thường xuyên kiểm tra tài khoản ngân hàng của mình, bảng sao kê thẻ tín dụng và hoá đơn, nếu thấy có những khoản phí bất ngờ không thể giải thích được thì nên liên hệ ngay với ngân hàng hoặc công ty thẻ tín dụng để báo cáo và tìm hướng giải quyết. Hoặc nếu thấy điểm tín dụng của mình có những bất thường cũng cần liên hệ với các đơn vị bạn đang sử dụng tín dụng để làm rõ.

Xem thêm: Fraud Score - Giải pháp đánh giá khả năng gian lận của khách hàng thông minh

Identity fraud xuất hiện nhiều trong lĩnh vực tài chính

2. Identity fraud trong lĩnh vực y tế

Ăn cắp danh tính trong lĩnh vực y tế là hành vi một kẻ khác đóng giả người được hưởng các đặc quyền về chăm sóc sức khỏe để nhận các dịch vụ đó, trên thực tế, kẻ giả danh chỉ sử dụng tên và thông tin bảo hiểm để nhận đơn thuốc, tiếp cận các dịch vụ y tế hoặc các thiết bị vật tư y tế.

3. Identity fraud ăn cắp danh tính tổng hợp

Một ngày đẹp trời bạn nhận được 1 cuộc gọi là triệu tập từ tòa án, hoặc lệnh bắt giữ khẩn cấp, hoặc nộp phạt hành chính nhưng bạn không hề có bất cứ một sự liên quan nào đến chúng thì có thể danh tính của bạn đã bị đánh cắp, chúng sử dụng các thông tin trên giấy tờ tùy thân của bạn đã bị đánh cắp để khai thác và lừa đảo. Nếu nhận thấy tính chất sự việc nghiêm trọng bạn cần báo cáo ngay cho cơ quan Công An để có cách xử lý tốt nhất.

Tình trạng gian lận thông tin và đánh cắp thông tin khách hàng

4. Identity fraud ăn cắp danh tính trẻ em

Ăn cắp danh tính trẻ em liên quan đến việc sử dụng thông tin của trẻ vị thành niên để thực hiện các hành vi gian lận tài chính như mở tài khoản hoặc hạn mức tín dụng mới dưới tên của trẻ. Kẻ trộm cắp danh tính thậm chí có thể sử dụng danh tính của đứa trẻ để xin trợ cấp chính phủ hoặc tìm nơi cu trú, tìm việc làm…. Điều này thường dễ dàng hơn việc nhắm mục tiêu vào người lớn vì hầu hết trẻ em không có báo cáo tín dụng hoặc tài khoản tài chính.

III. Thực trạng Identity Fraud tại Việt Nam

Tình hình Identity fraud tại thị trường Việt Nam

Tại Việt Nam, tình trạng bị ăn cắp danh tính Identity Fraud thường hay xuất hiện trong ngành tài chính, nhất là trường hợp bị đòi nợ tín dụng dù cá nhân đó không phát sinh khoản vay. Rất nhiều người liên tục bị đe doạ và yêu cầu trả nợ, dù chưa từng sử dụng dịch vụ này, ảnh hưởng nhiều tới đời sống cá nhân, gia đình và công việc. Khi nạn nhân phủ nhận thì phía đòi nợ đưa ra các bằng chứng về hợp đồng có ghi chính xác số CCCD, điện thoại, email, trong đó có cả thông tin của người thân.

Hầu hết các trường hợp tự dưng có một khoản nợ từ trên trời rớt xuống đều chia sẻ là từng sử dụng một số dịch vụ mạng, hoặc săn những ưu đãi khuyến mãi, có để lại những thông tin cá nhân, sau đó có thể thông tin đã bị lọt ra và rơi vào tay kẻ xấy những kẻ ăn cắp danh tính sử dụng để vay vốn. Vậy là identity fraud đã xảy ra.

Theo Bộ trưởng Bộ Công An, tình trạng bảo mật dữ liệu cá nhân trên không gian mạng luôn là những vấn đề nóng. Các dữ liệu cá nhân phổ biến bị những kẻ ăn cắp danh tính dòm ngó bao gồm: thông tin nhân khẩu học (họ tên, giới tính, ngày sinh, địa chỉ), số CCCD, số điện thoại, tài khoản ngân hàng… Một số người còn bị rò rỉ thêm thông tin về thân nhân, chức vụ, vị trí công tác, tài khoản online và mật khẩu ngân hàng… Nguyên nhân dẫn đến những vụ việc identity fraud xảy ra đó là do người dùng chưa có ý thức bảo vệ dữ liệu cá nhân cho mình, có tâm lý đánh đổi thông tin cá nhân lấy sự tiện ích và ưu đãi về công nghệ.

Trên mạng xã hội, mặc dù những bài viết lừa đảo không logo, nhãn mác của thương hiệu nhưng vẫn thu hút hàng nghìn bình luận của cư dân mạng với đa dạng thông tin cá nhân chỉ vì “dụ” có ưu đãi nhận thưởng hàng lớn.

Một nguyên nhân khác để identity fraud xảy ra đó là, nhiều công ty thu thập dữ liệu cá nhân khách hàng cho mục đích kinh doanh nhưng lại cho một bên thứ ba biết, như vậy dữ liệu người dùng bị chuyển giao và buôn bán với nhiều bên khác nữa, khiến các vụ ăn cắp danh tính xảy ra ngày càng nhiều.

Ngoài ra, còn những công ty mới thành lập chuyên thu thập trái phép dữ liệu để kinh doanh trục lợi. Bên cạnh đó, sự bảo mật lỏng lẻo của các nhà cung cấp dịch vụ cũng là một trong những nguyên nhân khiến dữ liệu của người dùng bị lọt và các vụ identity fraud xảy ra.

Raidforum từng xuất hiện hàng chục bài rao bán dữ liệu của người dùng Việt mỗi năm, tiêu biểu nhất là vụ 17GB dữ liệu chứa ảnh CMND của người Việt bị rao bán với giá 9,000 USD, dữ liệu KYC của gần 2 triệu người dùng Việt sàn tiền Onus cũng bị rao bán. Năm 2019, máy chủ

Facebook lộ 50 triệu bản ghi của người dùng Việt, những dữ liệu này được rao bán trên các diễn đàn hacker một cách sôi nổi. Tháng 7/2019, dữ liệu trường học của 30 triệu người Việt cũng bị rao bán và hacker khẳng định đây là từ kho dữ liệu của website giáo dục lớn tại Việt Nam…

Như vậy, tại Việt Nam thì tình hình ăn cắp danh tính identity fraud diễn biến hết sức phức tạp, vì nhiều nguyên nhân khác nhau, để hạn chế tối đa thì cần nâng cao nhận thức của mỗi cá nhân trong việc chia sẻ thông tin cá nhân của mình với bất cứ một cá nhân hay tổ chức nào.

IV. Các giải pháp giúp hạn chế Identity Fraud

Giải pháp tối ưu giúp ngăn chặn Identity fraud hiện nay

1. Bảo vệ thông tin cá nhân:

Sử dụng mật khẩu mạnh chứa cả chữ cái in hoa, chữ cái thường, số, và ký tự đặc biệt.

Tránh chia sẻ thông tin cá nhân như số chứng minh nhân dân và chỉ cung cấp nó khi cần thiết, hạn chế cung cấp cho những người không quen biết chỉ vì để được hưởng một số ưu đãi khuyến mãi.

Tránh sử dụng máy tính công cộng để truy cập tài khoản cá nhân và kiểm soát thông tin trực tuyến của bạn.

2. Nên theo dõi tài khoản và thông tin tín dụng định kỳ:

Theo dõi các giao dịch trên tài khoản ngân hàng của bạn và báo cáo bất kỳ hoạt động nghi ngờ nào ngay lập tức. Định kỳ kiểm tra báo cáo tín dụng để phát hiện các hoạt động bất thường hoặc tài khoản giả mạo.

3. Tăng cường an ninh mạng:

Bằng cách sử dụng phần mềm diệt virus và malware để bảo vệ máy tính của bạn khỏi các phần mềm độc hại có thể đánh cắp thông tin cá nhân. Bảo vệ mạng Wi-Fi của bạn bằng mật khẩu mạnh và sử dụng mã hóa WPA2 hoặc WPA3.

4. Xử lý các thông tin một cách cẩn thận:

Xác nhận danh tính của người bạn chia sẻ thông tin trước khi cung cấp bất kỳ thông tin cá nhân nào. Tránh chia sẻ quá nhiều thông tin cá nhân trên các trang mạng xã hội và giữ thông tin cá nhân riêng tư.

5. Tích hợp công nghệ bảo mật hai yếu tố:

Nếu đã sử dụng dịch vụ bảo mật tài khoản, nên sử dụng các tùy chọn bảo mật như xác nhận hai yếu tố (2FA) để bảo vệ tài khoản của bạn. Với các doanh nghiệp, tổ chức, xem xét sử dụng công nghệ quản lý pháp luật (RegTech) để giảm rủi ro về identity fraud.

Nâng cao hiểu biết và trách nhiệm đối với việc bảo mật dữ liệu cá nhân và dữ liệu của các khách hàng để hạn chế identity fraud một cách tốt nhất.

Với các thiết bị di động, sử dụng mật khẩu hoặc khóa màn hình, và cài đặt các ứng dụng diệt virus và chống mất thiết bị. Hủy bỏ thông tin cá nhân một cách an toàn khi bạn không còn sử dụng thiết bị hoặc tài khoản.

Bằng cách thực hiện các biện pháp trên, bạn có thể giảm thiểu rủi ro identity fraud và bảo vệ thông tin cá nhân của mình một cách tốt nhất có thể. Quan trọng nhất, việc duy trì sự cảnh báo và tự giác về an toàn thông tin là chìa khóa để bảo vệ mình khỏi identity fraud.

Tính chủ động trong việc kiểm soát tài khoản, giữ thông tin cá nhân riêng tư, và sử dụng công nghệ bảo mật là những bước quan trọng. Đồng thời, việc nâng cao kiến thức cộng đồng về những mối đe dọa và phương pháp bảo vệ cũng đóng vai trò lớn trong việc xây dựng một môi trường an toàn trực tuyến. Vega Fintech mong rằng, thông tin mà chúng tôi mang đến sẽ hữu ích với bạn. Chúc bạn thành công!