Mã hoá thông tin thành dữ liệu là quá trình gì? Cách thức diễn ra?

Nội dung

Trong mọi lĩnh vực mã hoá thông tin thành dữ liệu đều cần thiết, đặc biệt là thời đại công nghệ số phát triển mạnh mẽ như hiện nay. Vậy mã hoá dữ liệu là gì và có những dạng nào?

1. Khái niệm mã hoá thông tin

Mã hoá là cách xáo trộn dữ liệu chỉ để 2 bên trao đổi thông tin có thể hiểu được. Về mặt kỹ thuật, mã hóa thông tin thành dữ liệu là quá trình chuyển đổi văn bản gốc sang bản mã.

Hiểu một cách đơn giản, mã hóa thông tin chính là chuyển dữ liệu A ban đầu thành dữ liệu B. Để đọc được dữ liệu A, người đọc cần giải mã được dữ liệu B về A.

Mã hóa an toàn cần đảm bảo đủ phức tạp để bên thứ ba không thể giải mã dữ liệu được bằng brute force (cách đoán). Trong khi dữ liệu lưu trữ, nó có thể được mã hóa “ở trạng thái nghỉ” và khi đang được truyền đi nơi khác, nó sẽ được mã hoá “quá cảnh”.

Mã hóa thông tin là cách thức xáo trộn dữ liệu mà chỉ 2 bên trao đổi mới hiểu được

2. Mã hoá thông tin thành dữ liệu là quá trình gì?

Mã hóa thông tin xuất hiện trong nhiều lĩnh vực của cuộc sống, biệt ở tin học. Trong lĩnh vực này, dữ liệu chính là thông tin được đưa vào máy tính. Vì vậy, mã hóa thông tin dữ liệu là quá trình biểu diễn thông tin dưới dạng bit để máy tính có thể hiểu được, lưu trữ và xử lý thông tin như mong muốn của con người.

3. Vai trò của việc mã hoá thông tin

Mã hoá thông tin là công việc cần thiết, quan trọng bởi húng đảm bảo các yếu tố sau:

Riêng tư: Mã hoá để đảm bảo thông tin sẽ không ai có thể đọc được ngoại trừ chủ sở hữu, người nhận hợp pháp của dữ liệu. Điều này giúp ngăn chặn tội phạm, nhà cung cấp dịch vụ mạng, quảng cáo.

Bảo mật: Mã hóa giúp ngăn chặn hành vi vi phạm dữ liệu. Đặc biệt, việc mã hóa cho phép các bên giao tiếp có thể trao đổi dữ liệu nhạy cảm mà không lo thông tin bị rò rỉ ra ngoài.

Tính toàn vẹn: Dữ liệu truyền qua mạng internet, khi được mã hóa cùng các biện pháp bảo vệ khác sẽ đảm bảo được thông tin mà người nhận nhận được không bị thay đổi.

Xác thực: Mã hóa khóa công khai được sử dụng để xác thực chủ sở hữu trang web.

Quy định: Vì tất cả các lý do trên mà nhiều quy định của ngành, chính phủ, cơ quan Nhà nước sẽ yêu cầu đơn vị xử lý dữ liệu người dùng phải mã hóa dữ liệu đó.

Nhiều đơn vị đưa mã hoá thông tin vào quy định để đảm bảo an toàn dữ liệu

4. Các dạng mã hoá thông tin hiện nay

Mã hoá thông tin hiện nay có 4 dạng gồm: mã hoá bất đối xứng, mã hoá đối xứng, mã hoá cổ điển và mã hoá 1 chiều.

4.1 Mã hóa bất đối xứng

Mã hóa bất đối xứng là phương pháp mã hóa thông tin thành dữ liệu bằng 2 loại khóa khác nhau: khóa mã hóa (public key ) và khóa giải mã (private key).

Chúng thường được dùng để mã hóa trong khóa công khai và khóa bí mật. Thuật toán áp dụng phổ biến là RSA. Tuy nhiên, do loại mã hóa này thực hiện tốn khá nhiều thời gian, dẫn tới chi phí cao nên ít được sử dụng, đặc biệt là khi mã hóa cả một file.

4.2 Mã hóa đối xứng

Trái ngược với mã hoá bất đối xứng, mã hoá đối xứng là cách mã hóa thông dụng nhất. Do khóa dùng để thực hiện mã hóa và giải mã là như nhau nên được gọi là đối xứng (symmetric).

Hiện nay, phương pháp mã hóa này sử dụng thuật toán AES là phổ biến. Thuật toán dùng nhiều ô có kích thước lớn khác nhau để mã hóa thông tin nên hacker khó lòng giải mã hơn.

Mã hoá đối xứng được sử dụng phổ biến

4.3 Mã hóa cổ điển

Đây là phương pháp mã hoá thông tin cơ bản nhất. Người gửi và người nhận không cần tạo khóa bảo mật, chỉ cần biết những thuật toán có khả năng giải mã là được. Tuy nhiên, chính bởi sự đơn giản này khiến độ bảo mật không cao, một khi người thứ 3 biết được thuật toán giải mã thì dữ liệu sẽ không còn được bảo mật nữa.

4.4 Mã hóa 1 chiều

Mã hóa 1 chiều (mã hóa Hash), đây là phương pháp mã hóa được sử dụng khi chỉ cần mã hóa dữ liệu mà không cần giải mã.

Ví dụ như, khi người dùng đăng nhập, phương pháp mã hoá này sẽ xử lý mật khẩu thành chuỗi ký tự. Sau đó, nó sẽ so sánh chuỗi ký tự với thông tin được lưu trong cơ sở dữ liệu để xác định mật khẩu có đúng hay không.

Trên đây là những chia sẻ của Vega Fintech về mã hoá thông tin, hy vọng sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ mã hoá dữ liệu là gì và tầm quan trọng của nó trong việc đảm bảo an toàn dữ liệu trong thời đại công nghệ số.

Đừng quên truy cập vào Vega Fintech để cập nhật những kiến thức hay, mới nhất nhé!