Captcha là gì? Vai trò và cách sử dụng mã captcha hiệu quả

Nội dung

Captcha là phép thử tự động để phân biệt máy tính với con người. Mã Captcha hiện nay thường xuyên được sử dụng trong việc đăng nhập tài khoản vào các trang web, những đường link bảo mật nhằm hạn chế, loại bỏ các cuộc tấn công từ các phần mềm, robot độc hại.

1. Captcha là gì?

Captcha là một đoạn từ mã, có thể gồm 5 chữ hoặc dãy số liền nhau hay một cụm từ bất kỳ nào đó. Nhưng chúng sẽ sắp xếp không theo hàng lối, hoặc bị cố tình làm méo mó đi để khó đọc hơn so với thông thường.

Captcha giống như một phép thử về mức độ chính xác trong việc phản hồi, nhằm phân biệt người đang cố gắng truy cập vào một trang web nào đó, là con người hay là sự truy cập bất thường từ máy tính tự động. Nói cách khác, Captcha là phiên bản được nâng cấp từ các bài Test Turing - nhằm xác định được "tính con người" và loại bỏ những công cụ tự động khác.

Nhờ có Captcha, tránh được những truy cập không bình thường

Theo nghiên cứu, cơ hội trả lời đúng của chúng ta khi nhập các dạng Captcha lên tới khoảng 80%, trong khi đó nếu là máy tính và không được lập trình đúng cách, cơ hội trả lời đúng dãy số này chỉ tới 0.1% mà thôi.

Ban đầu, mã captcha thường là các chữ, số bị làm mờ, biến dạng, sắp xếp liền nhau hay lộn xộn để trở nên khó đọc. Hiện nay hệ thống reCaptcha và noCaptcha mới hơn đã trở nên phổ biến và dần thay thế cho captcha kiểu cũ. Captcha hiện đại cũng có nhiều hình thức đa dạng hơn từ dạng giọng nói, hình ảnh kèm theo chữ không chỉ gồm chữ và số như trước đây nữa.

2. Vai trò của mã Captcha

Bằng cách yêu cầu xác nhận mã Captcha, website có thể tránh được phần lớn các cuộc tấn công từ các phần mềm, robot độc hại, truy cập bất thường khiến chúng hầu như không thể vượt qua được.

Captcha giúp tránh và giảm được sự truy cập bất thường vào web

Chống Spam hiệu quả

Spam là một phương thức tấn công tuy đơn giản nhưng lại rất phổ biến trên các trang web hiện nay. Những trường hợp spam thường thấy nhất ở các website như: spam bình luận, đăng ký tài khoản hàng loạt, tạo số lượng lớn các đơn hàng ảo, spam tăng view…

Trong SEO, nếu website bị spam quá nhiều cũng sẽ dẫn đến chất lượng website, điểm web bị giảm xuống, đồng thời gặp nhiều khó khăn trong việc có thể lên top tìm kiếm Google.

Do đó, cài đặt mã Captcha là việc làm cần thiết để bảo vệ website của bạn trước những tín hiệu bất thường. Khi sử dụng mã Captcha, các thủ thuật spam tự động sẽ bị cản trở sự tấn công tự động. Ngoài ra, nếu đối tượng tấn công là người thật thì chúng sẽ phải mất thêm thời gian để thực hiện điều này từ đó hạn chế được hậu quả gây ra.

Góp phần bảo vệ dữ liệu an toàn

Hiện nay, mã Captcha được đánh giá là một hình thức bảo vệ hiệu quả các cổng dữ liệu trên website. Một khi sử dụng mã Captcha, bạn có thể ngăn chặn việc người khác dùng phần mềm để lấy các thông tin, dữ liệu của website bạn một cách tự động.

Ngoài ra, các truy cập tự động từ máy tính, robot cũng sẽ bị chặn lại nhờ việc nhập mã captcha. Vậy nên, mã Captcha như một chiếc ổ khóa, cần nhập đúng chìa khóa mới vào được web.

Đảm bảo tương tác thực tốt hơn

Nếu bạn xây dựng một website nhằm mục đích kinh doanh, buôn bán, hoạt động seo, thu thập thông tin, dữ liệu,… sẽ ra sao nếu hầu hết người truy cập vào đều là máy tính hoạt động tự động?

Điều này sẽ khiến cho những kết quả bạn thu được sẽ bị sai lệch so với thực tế, gây nên những ảnh hưởng không nhỏ đến các chỉ số khác.

Ngoài ra, việc phần lớn máy tính truy cập vào website sẽ chiếm dụng nhiều băng thông, khiến website cũng bị chậm khi có người thật truy cập vào. Vì vậy captcha khiến khách hàng ảo không thể làm ảnh hưởng tới trang web của bạn một cách dễ dàng nữa.

3. Các loại Captcha hiện nay

Hiện nay, mã Captcha được xây dựng theo nhiều dạng khác nhau nhằm nâng cao mục đích của chúng. Mục đích của việc này là ngăn cản hành vi của kẻ xấu hoặc máy tính được lập trình trả lời tự động vào web một cách hiệu quả nhất. Mã Captcha được chia thành các dạng cụ thể, có thể kể tới như:

Các dạng Captcha đa dạng hiện nay

Hình ảnh chữ và số: Người dùng được yêu cầu nhập các chữ hoặc số hiển thị trong một hình ảnh. Các chữ hoặc số thường được biến dạng hoặc nhiễu để khó khăn cho chương trình tự động đọc được.

Chữ cái nên từ: Người dùng được yêu cầu nhập các từ xuất hiện trong một hình ảnh. Đây là một biến thể của hình ảnh chữ và số, nhưng thay vì các ký tự riêng lẻ, người dùng phải nhập toàn bộ từ.

Captcha hình ảnh lưới: Người dùng được yêu cầu chọn các hình ảnh cùng một đối tượng hoặc phần của đối tượng (ví dụ: chọn tất cả các hình ảnh có cây hoặc chọn tất cả các hình ảnh có đèn giao thông).

Captcha âm thanh: Đối với người dùng có khó khăn khi nhìn thấy hoặc thực hiện Captcha hình ảnh, có thể có tùy chọn Captcha âm thanh. Người dùng được yêu cầu nghe và nhập lại các chữ hoặc số được đọc từ một tệp âm thanh.

Captcha kéo và thả: Người dùng được yêu cầu kéo và thả các mục hoặc hình ảnh vào vị trí chính xác để chứng minh họ là con người.

Captcha vận động: Người dùng được yêu cầu nhấp vào các hình ảnh hoặc các vùng trên một hình ảnh di động để xác nhận danh tính của họ.

Captcha giải câu đố: Người dùng được yêu cầu giải một câu đố đơn giản để chứng minh họ là con người.

Captcha toán học: Loại Captcha này yêu cầu người dùng phải giải một phép tính đơn giản và nhập câu trả lời một cách chính xác.

4. Cách thức hoạt động của mã captcha

Captcha được thiết kế hoạt động dựa trên nguyên lý sử dụng các quy tắc về ngôn ngữ, hay hình ảnh. Đây là thứ mà máy tính và Internet tự động không thể nào hiểu chính xác được.

Tỷ lệ máy tính giải được mã Captcha là rất thấp, khoảng 0.01%

Bằng cách cung cấp thông tin cho người dùng, mã Captcha bắt đối tượng truy cập web phải giải nghĩa được mới có thể đăng nhập vào hệ thống.

Mã Captcha cung cấp hình ảnh các chữ cái và chữ số bị làm biến dạng, méo mó, có thể chồng chéo lên nhau rất khó nhìn. Người dùng cần phải phải sát thật kỹ để nhận dạng, sau đó sẽ điền vào biểu mẫu và nhấn gửi đi chính xác mới có thể đăng nhập web.

Trong khi đó, điều này lại gây khó khăn cho các máy tính, bot vì chúng thường chỉ có thể tuân theo, xử lý được những mẫu văn bản đã được mặc định từ trước hoặc nhập ký tự ngẫu nhiên. Vậy nên, tỷ lệ máy tính giải được mã Captcha là rất thấp, khoảng 0.01% và thường sẽ khó có thể đăng nhập tự động được.

5. Mã captcha có bị hack không?

Mã Captcha hiện nay được đánh giá là không dễ bị qua mặt, tuy nhiên đó là với những spammer phổ thông. Còn với các lập trình viên hoặc hacker có trình độ cao, họ chỉ cần tìm ra các thuật toán để có thể "bẻ gãy" một chuỗi Captcha thì cũng có thể hack được.

Captcha vẫn có thể bị "bẻ khóa" dưới tay hacker có trình độ cao

Ngoài ra, các hacker cũng có thể xây dựng một phần mềm cho phép đối chiếu những con chữ bị làm méo mó xem trùng với ký tự nào, và bỏ chúng vào ô trả lời như thao tác của con người. Dù xác suất thành công không phải là 100% nhưng với các spammer, có một công cụ tự động "bẻ khoá" được mã Captcha cũng khiến các trang web gặp phải các vụ truy cập bất thường đáng quan tâm rồi.

6. Cách lấy mã Captcha phổ biến hiện nay

Hiện nay phổ biến nhất là captcha ký tự và captcha hình ảnh, và cách lấy mã captcha các bạn có thể làm như sau:

Cách lấy mã Captcha dạng ký tự

Captcha dạng ký tự được sử dụng phổ biến hiện nay

- Gõ captcha trong khoảng thời gian 15 giây sau đó Click Enter

- Gõ ký tự chữ xuất hiện từ a đến z, ký tự số từ 0 đến 9 và không gõ thêm bất cứ ký tự nào khác.

- Trường hợp Captcha lỗi hoặc không nhìn rõ, bị mờ, không gõ kịp quá 15 giây thì Gõ dấu “?”

- Captcha gồm rất nhiều chữ nhỏ thì chỉ cần gõ các chữ nổi bật hiện lên trên ô

- Captcha dạng phép tính và chứa dấu bằng thì các bạn gõ kết quả của phép toán đó

- Captcha là tiếng Trung, Hàn, Nhật thì các bạn gõ dấu “?”

Cách lấy mã Captcha dạng hình ảnh

Lấy Captcha dạng hình ảnh đơn giản

- Nhìn kỹ yêu cầu của hệ thống, click chuột vào các hình đúng theo yêu cầu. Nếu chọn sai, click một lần nữa vào ảnh đã chọn để loại bỏ và làm lại

- Xử lý captcha không quá 15 giây và hạn chế nhập mã captcha sai nhiều lần để tránh bị nghi ngờ là truy cập tự động

- Trường hợp không chọn được captcha hình ảnh theo yêu cầu các bạn Click “Don’t know” để hệ thống đưa ra yêu cầu captcha tiếp theo

- Khi captcha ảnh lỗi không chọn được thì chờ đến khi mã captcha tiếp theo hiển thị

Như vậy, Captcha là một thuật ngữ vô cùng quen thuộc trên internet khi các bạn đăng nhập vào bất kỳ một trang web hay hệ thống nào. Mong rằng, những thông tin mà Vega Fintech mang đến sẽ hữu ích với bạn. Chúc bạn thành công!