Tín dụng tiêu dùng là gì? Vai trò và rủi ro khi vay tín dụng tiêu dùng

Nội dung

Tín dụng tiêu dùng (hay còn gọi là consumer credit) là một thuật ngữ được sử dụng chung cho các hình thức vay mà khách hàng sử dụng để tiêu dùng (mua hàng hóa và thanh toán dịch vụ). Thông thường, người vay có thể sử dụng khoản vay này để mua bất cứ loại hàng hóa nào mà không bị ràng buộc. Nhưng cũng có khi nó được ràng buộc trong một loại hàng hóa cụ thể. Những thông tin chi tiết về vay tiêu dùng và những đặc điểm, vai trò cũng như rủi ro của hình thức vay này sẽ được cung cấp rõ trong bài viết dưới đây.

1. Tín dụng tiêu dùng là gì?

Tìm hiểu về tín dụng tiêu dùng và những điểm cần lưu ý

Tín dụng tiêu dùng (consumer credit) được hiểu là một dạng tín dụng được ra đời để cung cấp cho các cá nhân hoặc hộ gia đình nhằm thực hiện các nhu cầu về mua sắm tiêu dùng hàng hóa, dịch vụ cho cá nhân hoặc các hộ gia đình.

Dạng tín dụng này cho phép người vay được mượn tiền từ các tổ chức tài chính (ngân hàng, cửa hàng bán lẻ, công ty tài chính,…) để mua hàng hoặc sử dụng dịch vụ và sau đó trả lại theo các điều khoản đã thỏa thuận.

Với tín dụng tiêu dùng người vay có thể mua được được những món hàng và sử dụng dịch vụ ngay lập tức mà không cần phải đợi tiết kiệm trong thời gian dài. Nó sẽ được tích lũy và trả góp theo thỏa thuận đã được ký kết về phần gốc và lãi mỗi tháng.

Hạn mức sẽ được tính dựa trên thu nhập trung bình của người vay và thời hạn của các khoản vay tiêu dùng thường dưới 5 năm.

Về lãi tín dụng có thể được tính theo hình thức dư nợ giảm dần hoặc là dư nợ gốc tùy theo quy định của từng ngân hàng, tổ chức tài chính.

2. Một số đặc điểm của tín dụng tiêu dùng

Những đặc điểm cơ bản của hình thức tín dụng tiêu dùng

- Tính phổ biến: Với những sự đáp ứng về nhu cầu mua sắm các khoản chi tiêu hàng ngày hoặc mua hàng hóa như xe cộ, máy móc cơ bản,…hình thức vay này ngày càng trở nên phổ biến trong đời sống ở Việt Nam.

- Tính linh hoạt: Tín dụng trong tiêu dùng mang tính linh hoạt cao khi cho phép khách vay có thể sử dụng khoản vay theo mục đích và nhu cầu của mình.

- Không thế chấp: Khoản vay tiêu dùng sẽ không yêu cầu khách hàng phải thế chấp tài sản bảo đảm. Ngân hàng đánh giá về khả năng trả nợ của người vay dựa trên hồ sơ tín dụng thể hiện về thu nhập, công việc của người vay.

- Lãi suất và phí vay: So với các loại tín dụng khác thì tín dụng tiêu dùng sẽ thường có lãi suất và phí vay cao hơn. Do đặc điểm không thế chấp và thời hạn ngắn hơn khi vay mang đến tính rủi ro cao hơn cho bên cho vay.

- Thủ tục đơn giản: Quy trình vay tiêu dùng có thủ tục đơn giản và xét duyệt nhanh chóng với các loại giấy tờ như CCCD, hộ khẩu, các loại giấy chứng minh thu nhập.

- Đa dạng nguồn vốn: Loại tín dụng này được cung cấp đến khách hàng thông qua nhiều sản phẩm và dịch vụ khác nhau như: thẻ tín dụng, vay cá nhân, vay có thế chấp, vay tín chấp tạo nên sự đa dạng và linh hoạt cho khách hàng.

3. Vai trò của tín dụng tiêu dùng hiện nay

Đối với ngân hàng tín dụng tiêu dùng sẽ giúp mở rộng mối quan hệ với khách hàng và góp phần đa dạng hóa các hoạt động kinh doanh.

Vai trò quan trọng của tín dụng tiêu dùng

Việc vay tiêu dùng bằng tín dụng mang đến nhiều vai trò phục vụ cho nhu cầu trong đời sống hiện đại của các khách hàng:

- Mua sắm các loại hàng hóa, dịch vụ: Với các khoản vay tiêu dùng, người vay có thể mua sắm được những sản phẩm như đồ điện tử, đồ nội thất, đồ gia dụng, quần áo,… hoặc sử dụng các dịch vụ về du lịch, làm đẹp, ẩm thực, sức khỏe, giải trí,…

- Chi trả tiêu dùng hàng ngày: Khoản vay này cũng được dùng để chi trả các khoản tiêu dùng như tiền điện, tiền nước, chi phí ăn uống, thuê nhà,…

- Hỗ trợ tài chính khẩn cấp: Khi gặp các vấn đề khẩn cấp liên quan đến y tế, việc làm,… thì người vay có thể sử dụng để đáp ứng được tình trạng khẩn cấp này.

- Chi trả nợ khác: Một số trường hợp, khách hàng cũng có thể sử dụng khoản vay này để chi trả các khoản nợ như thẻ tín dụng, khoản vay ngắn hạn,…

4. Vay tín dụng tiêu dùng có rủi ro gì?

Những rủi ro lớn khi sử dụng tín dụng tiêu dùng

Khi vay tín dụng tiêu dùng, những rủi ro gặp phải chủ yếu sẽ đến từ việc khách hàng không thực hiện đúng các khoản nợ, thanh toán theo đúng với ký kết ban đầu.

Người vay có thể không thể thanh toán được đúng hạn do những khó khăn về tài chính không dự tính trước được. Khi trì hoãn trả nợ hoặc không thực hiện đúng hợp đồng thì rủi ro trong tín dụng sẽ tăng lên và ngân hàng sẽ tiến hành áp dụng các biện pháp cảnh báo nợ khó đòi để đòi nợ. Trường hợp này có thể sẽ gây rắc rối và ảnh hưởng đến người vay.

Ngoài ra còn có các trường hợp như khách hàng gặp tai nạn nặng, tử vong hoặc mất tích không dự đoán trước được cũng mang đến những rủi ro. Chính vì thế ngân hàng sẽ thường khuyến khích người vay mua bảo hiểm khoản vay để đảm bảo trong các trường hợp xảy ra sự cố vẫn có thể thu lại được tiền mà không phải chịu thiệt hại nhiều.

5. Một số quy định về hoạt động tín dụng tiêu dùng

Cách thức hoạt động của tín dụng tiêu dùng hiện nay

Trong Nghị định 39/2014/NĐ-CP quy định:

- Công ty tài chính được phép cho vay trả góp và tiêu dùng khi đáp ứng các điều kiện cụ thể như:

Có đội ngũ nhân lực đủ trình độ chuyên môn, có hệ thống cơ sở vật chất, công nghệ hiện đại, phương tiện, thiết bị đúng theo quy định của pháp luật.

Đáp ứng mọi điều kiện nghiệp vụ với hoạt động ngân hàng được Ngân hàng Nhà nước quy định.

- Tổ chức, công ty tài chính sẽ được phát hành các loại thẻ tín dụng nếu đáp ứng được các điều kiện tại Khoản 1 Điều 11 Nghị định 39/2014/NĐ-CP.

Đối với những công ty được thành lập và hoạt động trước khi Nghị định 39/2014/NĐ-CP có hiệu lực thì sẽ được phát hành thẻ tín dụng nếu đáp ứng các điều kiện tại Khoản 1 Điều 12 Nghị định 39/2014/NĐ-CP:

Tuân thủ các quy định về các tỷ lệ bảo đảm tính an toàn trong các hoạt động ngân hàng, phân loại nợ và có dự phòng rủi ro trong tất cả các quý năm liền kề trước năm đề nghị được bổ sung;

Tỷ lệ nợ xấu ở dưới mức đã quy định của Ngân hàng Nhà nước;

Không bị xử phạt vi phạm trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng thời hạn 01 năm liền kề từ thời điểm đề nghị được bổ sung hoạt động trở về trước.

- Hoạt động kinh doanh có lãi liên tục tối thiểu trong 02 năm liền trước năm đề nghị được bổ sung hoạt động;

Dư nợ tín dụng tiêu dùng tối thiểu chiếm 70% tổng dư nợ cấp tín dụng hoặc theo đúng tỷ lệ do Ngân hàng Nhà nước đã quy định trong từng thời kỳ.

Hình thức và nội dung của Hợp đồng cho vay tiêu dùng cần phải tuân thủ đúng theo Thông tư 43/2016/TT-NHNN ngày 30 tháng 12 năm 2016 và được sửa đổi, bổ sung trong Thông tư 18/2019/TT-NHNN ngày 04 tháng 11 năm 2019 sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 43/2016/TT-NHNN).

Trên đây là một số thông tin về tín dụng tiêu dùng và những vấn đề xung quanh nội dung này. Nếu muốn tìm hiểu thêm các thông tin về tài chính – ngân hàng, công nghệ tài chính thì hãy đón đọc những bài viết mới nhất của chúng tôi tại web site: Vegafintech.vn nhé!